Bir hayvanın sahip olduğu kromozom sayısının değişimi, evrim süreci boyunca milyonlarca yıl sürebiliyor. Yayımlanan yeni bir araştırma ise çok uzun müddette gerçekleşen bu değişikliklerin laboratuvar ortamında kısa müddette yapılabileceğini ortaya koydu.
Araştırmayı gerçekleştiren bilim insanları, tabiattaki evrimin seyri boyunca gerçekleşen bu uzun değişimi fareler üzerinde yapmayı başardı. Yeni teknikte kök hücreleri ve gen düzenleme tekniğinin kullanıldığı söz edildi. Çalışma bulguları, 25 Ağustos tarihinde Science mecmuası üzerinden paylaşıldı.
Hayvanların evrimini hakkında yeni bilgileri ortaya çıkarabilir ve genetik hastalıklarla gayrete yardımcı olabilir
Tekniğin büyük bir muvaffakiyet olduğuna dikkat çekerken araştırmacılar, bulguların kromozomların tekrar düzenlenmesinin hayvan evrimini nasıl etkilediği konusunda yeni bilgileri gün yüzüne çıkarmasını umduklarını söz etti.
Hücre içinde DNA ve ve proteinlerden oluşan kromozomlar, canlılarda kalıtımı sağlayan ipliksi genetik ünitelere deniyor. Birçok çeşit sabit sayıda kromozoma sahiptir; lakin milyonlarca yıllık süreçte bu ünitelerde değişiklikler yaşanabilir. Bunun sonucunda da organizmalarda ciddi fizyolojik değişimler görülebilir. Eksik yahut fazla kromozomlar ise genetik hastalıklara yol açabiliyor. Ayrıyeten kromozom füzyonlarının kanser üzere sonuçlar doğurduğu da belirtiliyor.
Araştırmacılar, çalışmada çeşitli fare kromozomlarını kaynaştırdı ve farklı boyutlar oluşturdu. Bunun akabinde ise değiştirilmiş genleri döllenmemiş yumurtalara enjekte etti. Kaynaşmış kromozomlara sahip farelerin birçok anormallik sergiledi. Kimi farelerin gelişmediği, kimilerinin ise yetişkinliğe ulaştığı lakin kısır kaldığı tabir edildi. Ayrıyeten kimilerinin olağandan çok daha süratli büyüdüğü; lakin daha telaşlı ve fizikî olarak yavaş olduğu aktarıldı. Çalışmada, 4 ve 5 ismi verilen kromozomlarının füzyonunu alanların genetik kodu yavrulara aktarmada en başarılı olduğu, böylece yeni yavruların üretilebildiği belirtildi.
Bulgular, kromozomlardaki yine düzenlemenin üreme izolasyonu (farklı cinslerin çiftleşerek çocuk yapmasının engellenmesi) için epeyce kıymetli olduğunu göstermenin yanı sıra türlerin evrimleşmesinde ve farklı kalabilmesinde değerli rol oynadığını ortaya koyuyor. Daha da açacak olursak kromozomlardaki kimi az değişimler, canlıların cetlerinin evrimini yönlendirmeye yardımcı oldu. Son olarak uzmanlar, edinilen bilgilerin kromozom füzyonları üzere nedenlerden çıkan hastalıklara karşı gayrete yardımcı olabileceğini de ekledi.
