Son periyotlarda Türkiye’deki uyuz hadiselerinin artışı, dermatoloji uzmanlarını alarma geçiriyor. Yüzde 40’a varan artış gösteren uyuz olayları uzmanların yanı sıra halkı da endişelendiriyor. Uyuzun bulaşma yolları ortasında, alışveriş esnasında denenen kıyafetler de bulunuyor.
Peki uyuz hastalığı neden olur? Yakalanmamak için nelere dikkat etmek gerekir?
Detaylar aşağıda 👇🏼
Prof. Dr. Murat Durdu, Türkiye’de son yıllarda uyuz olaylarında yüzde 40’a varan artış olduğunu ve bu olayların artışının Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra en üst seviyeye ulaştığını belirtti.
Durdu tıpkı zamanda “Şu an, günümüzde polikliniğe gelen hasta sayısını 40 olarak ele alırsak; bunun en az 3-4’ü uyuz hadisesi olmaktadır. Birtakım klinikler, gelen hastanın yüzde 30-40’ını uyuzun oluşturduğunu söylüyor. Son 3- 4 yıl içerisinde 30- 40 kat arttığı ile ilgili bilgiler var’ sözleri ile açıklamalarına devam etti.
Peki uyuz hastalığı nedir?
Uyuz, sarcoptes scabiei von hominis ismi verilen mikroskobik bir akarın cildin üst katmanına yerleşip çoğaldığı, çok bulaşıcı ve kaşıntıya sebep olan bir cilt hastalığıdır.
Bu akarlar, deriye yerleştikleri alanda yumurtlarlar ve bilhassa geceleri uykuyu bölme derecesinde artan bir kaşıntı ve kızarıklığa yol açarlar.
Kaşıntılarla birlikte, uyuzun bariz döküntüleri ve kaşıma sonucu oluşan yaralar bedende görülür.
Uyuz hastalığı neden olur?
Sarcoptes scabiei von hominis isimli, halk lisanında uyuz böceği olarak bilinen minik ve sekiz bacaklı akarların deri altına yerleşerek yumurtlaması sonucu uyuz hastalığı meydana gelir.
Bu akarların bulaşması ve çoğalması çoklukla yakın cilt teması, uyuzlu bir kişi ile tıpkı kıyafet ya da yatak örtüsünün paylaşılması üzere durumlarla gerçekleşir.
Uyuz hastalığı bilhassa sonbahar ve kış aylarında daha fazla görülür ve bu hastalığa kalabalık yerlerde, örneğin okul, hastane ve askeri kışlalar üzere yerlerde daha sık rastlanır.
Evcil hayvanlardan uyuz bulaşıp bulaşmayacağı da merak edilen mevzulardan biridir. Lakin, evcil hayvanlardan insanlara uyuz bulaşmaz. Hayvanlarda bulunan uyuz akarları, insanlarda yaşayamaz ve çoğalamaz.
Ancak, uyuzlu bir hayvanla temas halinde olmak, akarın deri altına girmesi durumunda kısa müddetli kaşıntılara sebep olabilir. Ancak bu durumda akar birkaç gün içerisinde ölür ve rastgele bir tedaviye gereksinim duyulmaz.
Uyuz birçok vakit bir şahıstan başkasına direkt ya da yakın temas yolu ile bulaşan bulaşıcı bir hastalık çeşididir.
Temas mühleti birden fazla vakit 15 ile 20 dakika ortasında değişiklik gösterir. Uyuz hastalığının en sık yayıldığı alanlar ortasında okul, iş yerleri ve konutlar üzere toplumsal alanlar yer alır.
Bu nedenle bu üzere toplumsal ortamlarda bulunan bireylerin uyuz hastalığına karşı her vakit önlemli olmaları gerekir.
Uyuz hastalığının belirtileri ortasında neler bulunur?
Uyuz hastalığının bireylerde gösterdiği belirtiler değişiklik gösterse de birçok vakit uyuz akarı insan bedenine yerleştikten sonra geceleri artan kaşıntı, ciltte kabarıklık ve sivilce gibisi döküntüler ile kendini belirli eder.
Bu kaşıntılar birçok vakit şahısların el ve ayak parmakları ortasında, bileklerinde, koltuk altlarında ve deri kıvrımlarında oluşur.
Uyuzun öteki belirtileri ortasında işe şunlar yer alır;
-
Cilt yüzeyinde kabarık çizgi şeklinde tüneller
-
Deri kıvrımlarında döküntüler
-
Kaşıma sonucu enfekte olan şişlikler
-
Bebek ve çocukların baş, yüz, boyun, avuç içi ve ayak tabanlarında kaşıntı ve kızarıklık
Uyuz hastalığını geçirmek için ne yapılmalıdır?
Uyuz, kendi başına geçebilen bir hastalık değildir. Bu hastalığın tedavisi, akarların hudut sistemini çok derecede uyararak onların yok olmasını sağlayan permethrin üzere uyuz kremleri ve losyonları ile gerçekleştirilir.
“Uyuzum ne yaparsam yapayım geçmiyor” diyen bireyler doğal alternatifler olan çay ağacı yağı, aloe vera, karanfil yağı, biberiye ve kırmızı biber üzere doğal tedavi sistemlerinden de faydalanabilirler.
Anca reçeteli ilaçların kullanımı, uyuz tedavisinde en muteber metottur. Bu ilaçlar, hastalığın tesirli bir formda denetim altına alınmasını ve sonuç olarak hastanın rahatlamasını sağlar.
Unutulmamalıdır ki, uyuzun tedavisi için gerçek ve tesirli bir yol izlemek, hastalığın daha süratli bir formda atlatılmasına yardımcı olur.
Uyuz tedavisinde hekimler permetrin isimli bir insektisit içeren krem yahut losyonu boyun bölgesinden itibaren tüm bedene sürülmesini ve 8 ila 24 saat boyunca ciltte tutulmasını önerebilir.
Bu prosedür, akların ve onların yumurtalarının yok edilmesini sağlar. Alternatif olarak, antiparaziter bir ilaç olan ivermektin’in tek bir dozunun alınması ve akabinde 12 hafta sonra ikinci bir dozun alınması biçiminde bir tedavi planı da önerilebilir.
Uyuz tedavisinde, hekiminizin talimatlarına uymak ve hekiminizin onayı olmadan rastgele bir ilacı kullanmamak değerlidir.
İlaç tedavisine başlarken son üç gün boyunca kullanılan giysiler, yastık ve yorgan kılıfları, ayakkabılar ve cildinizle temas eden öteki her şeyi dikkatlice bir plastik torbaya koymanız ve en az 60 derece sıcaklıkta yıkamanız gerekmektedir.
Bu süreç sayesinde insan bedeni dışında sırf üç gün yaşayabilen uyuz akarlarının ölmesini sağlayabilirsiniz.
Uyuz hastalığından korunmak için ne yapmak gerekir?
Uyuz hastalığından korunabilmek için öncelikle bu hastalığın bulaşma biçimlerini bilmeniz ve uyuz hastalığına sahip bireyler ile olan aranızı müdafaanız gerekir.
Uyuz hastalığının bulaşması için uzun müddetli temasa muhtaçlık olsa da bu kısa temasla hastalığın bulaşmayacağı manasına gelmez.
Uyuzdan korunmak için toplu taşıma alanlarında ve öbür kalabalık ortamlarda hijyeninize dikkat etmeniz epey değerlidir. Birebir vakitte havlu, yastık ve nevresim üzere şahsî eşyalarınızı diğerleri ile paylaşmamanız da bu basamakta değerlidir.
