Son yılları düşündüğümüz vakit hayatımıza yeni girmiş olmasına karşın ismini sık sık duyduğumuz bir kavram var, data. Bilgiler çalınıyor, data skandalları yaşanıyor, meta veri, big veri derken datadan bahsetmediğimiz bir gün geçmiyor. Evet, devamlı duyuyoruz çünkü data artık günümüz dünyası için altın kadar kıymetli. Hal bu türlü olunca birkaç yıl evvel hayal bile edemeyeceğiz veri analyst, bilgi analisti üzere isimlerle de anılan data bilimci mesleği ortaya çıktı.
Veri bilimci ismi aslında bu mesleğin ne yaptığını açık bir formda ortaya koyuyor. Hangi bölümde, hangi büyüklükte bir iş olursa olsun data bilimci iş ve müşteri hakkındaki bilgileri alıyor, tahlil ediyor ve en kıymetlisi gelecek için şirketin izlemesi gereken bir yol belirliyor. Giderek popülaritesi artan ve gelecek uzun yıllar boyunca da artmaya devam edecek olan veri bilimci nedir, ne iş yapar ve en değerlisi nasıl olunur gelin tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.
İçindekiler
Temelden başlayalım, data bilimci nedir?
Veri bilimci; rastgele bir kesimde hizmet vermekte olan bir şirketin işinin, kampanyasının ya da projesinin karşılığı olarak müşterilerden geri dönüş halinde aldığı verileri inceleyerek tahlil eden ve şirketin bir sonraki adımı için gerekli stratejileri belirleyen çalışandır. Bilgi analisti ile data bilimci emsal görünse de bilgi bilimci, gelecek stratejisi çizmesi açısında bilgi analistinden ayrılır.
Daha evvel buradaki yazımızda tüm ayrıntılarıyla anlattığımız üzere bilgi, aslında bugün bildiğimiz manada olmasa da her vakit hayatımızda vardı. 21. yüzyılda ise veri artık dijital olarak kaydedilen sayısal pahalar haline geldi. Her ne kadar teknoloji sistemleri bu bilgileri tahlil etme konusunda bize yardımcı oluyor olsa da sayısız değişkeni işin içine katarak bir inceleme yapmak için bilgi bilimci bir uzmana muhtaçlık vardır.
Veri bilimci ne iş yapar?
Bir örnek üzerinden açıklayalım; hangi kesimde hizmet verdiği fark etmeksizin bir şirket, yeni eseri hakkında bir reklam kampanyası başlattı. Bu reklama ilişkin görseller internet sitelerinde yayınlandı ve kimi geri dönüşler alındı. Yani elimizde bir dolu sayısal paha var. Reklam başarılı mı başarısız mı? İşte tam da bu noktada devreye bilgi bilimci giriyor.
Veri bilimci kelam konusu bilgileri alır ve şirketin gayeleri doğrultusunda incelemeye başlar. Reklam hangi cinsiyetin, hangi yaş kümesinin, hangi meslek kümesinin ilgisini çekti; reklama ilgi duyan hangi kümedeki bireyler eseri satın aldı, hangileri olumlu ya da olumsuz geri dönüş verdi ve en değerlisi, reklam bu biçimde mi kalmalı yoksa şirketin maksatları doğrultusunda değişiklikler mi yapılmalı?
Artık hepimiz az çok dijital reklam dünyasını biliyor olduğumuz için bu türlü bir örnek verdik. Zira bu örnekteki iş, aslında data bilimcinin en kolay işlerinden bir tanesi. Bugün hangi kesimde hizmet veriyor olursa olsun, küçük ya da büyük tüm işletmeler bir biçimde yaptıkları işe bağlı datalar elde ediyorlar ve bu dataların bir formda tahlil edilerek planlama yapılması gerekiyor.
Veri bilimcinin misyonları nelerdir?
- Anket yapma, ziyaretçi trafiğini izleme, bilgi seti satın alma üzere sistemlerle bilgileri toplar.
- Hata ve alışılmamış kıymet barındırabilen ham dataları temizleyerek sonuçların hakikat olmasını sağlar.
- Verilerin nasıl toplanacağını ve nasıl saklanacağını belirlemek için bir veritabanı oluşturur.
- Verileri yorumlayarak muhakkak kalıpları ve eğilimleri belirler.
- Tüm bu tahlilleri görselleştirmeler yardımıyla yöneticilere sunar.
- Sunum sırasında gelecek iddialarda de bulunur.
Veri bilimciler tarafından kullanılan tanınan araçlar:
- Microsoft Excel
- Google Sheets
- SQL
- Tableau
- R ya da Python
- SAS
- Microsoft Power BI
- Jupyter Notebooks
Veri bilimcilerin kullandığı en tanınan araçlar, uygulamalar ve programlama lisanları bu formda. Elbette bunlar sadece en tanınan olanlar. Veri bilimcinin çalıştığı bölüme ve tahlil ettiği datalara nazaran daha pek çok araç kullanılabilir. Kıymetli olan tahlil sırasında süreci en verimli hale getirmek ve sonuçların tartışmasız olmasını sağlamaktır.
Veritabanı araçları ile büyük data kümeleri basitçe işlenebilir, programlama lisanları ile çok daha karmaşık sistemler kurulabilir, grafik uygulamaları ile tahlil sunumları görselleştirilebilir. Yani bilgi bilimci bu tıp araçları kullanarak hem data toplama, hem bilgi tahlil etme hem de tahlil sonuçlarını sunma süreçlerini en verimli hale getirebilir.
Bir bilgi bilimcide olması gereken özellikler:
- Problemi âlâ anlamalı
- Eleştirel düşünmeli
- Odak noktası net olmalı
- Sözlü ve yazılı irtibatı gelişmiş olmalı
- Çalıştığı kesim hakkında bilgi sahibi olmalı
- Veri teknolojilerini ve kendi bölümünü yakından takip etmeli
Tüm bu özellikler aslında puzzle modülleri üzeredir. Teknik hünerleri yüksek olan fakat sorun çözme yeteneği olmayan, eleştirel düşünen fakat iş arkadaşlarına ve yöneticilerine bunu anlatamayan, çalıştığı kesim hakkındaki ince ayrıntıları bilmeyen ya da yeniliklerden haberdar olmayan bir kişinin data bilimci olarak yapacağı tahliller de çok sağlıklı olmayacaktır.
Veri bilimci nerelerde çalışır?
- Sağlık sektörü
- Finans sektörü
- İşletmeler
- Hukuk alanı
- Bilim kuruluşları
- Tıp dünyası
- Devlet daireleri
Aslında güzel bir data bilimci her yerde çalışır desek yanlış olmaz zira bilhassa günümüz dünyasında artık bilgilerin olmadığı tek bir bölüm kalmadı. Söz konusu dataları birinin tahlil etmesi ve o karmaşık tabloları çözmesi gerekiyor. Elbette bunu yapacak kişinin de işinin ehli bir bilgi bilimci olması gerekiyor.
Gelelim asıl hususa: bilgi bilimci nasıl olunur, bilgi bilimci olmak için hangi kısım okunmalı?
Yukarıda ayrıntılarıyla anlattığımız bilgi bilimcide olmazsa olmaz özellikleri ve marifetleri size hiçbir okul kazandıramaz. Bu nedenle, öncelikle kendiniz istekli olmalısınız. İlginizi çeken bölümü bulmalı, gelişmeleri takip etmeli, işinize yarayacak programlama lisanlarını öğrenmeli ve tahlil sürecinde kullanacağınız uygulamalar hakkında dersler almalısınız.
Elbette bu demek değil ki üniversite okumanıza gerek yok. Kesinlikle bir lisans derecesine sahip olmalısınız. Veri bilimcilerin büyük bir kısmı matematik, istatistik ve iktisat kısımlarından mezun şahıslardır. Çünkü bu alanları düşündüğümüz vakit hepsinin temelinde data tahlili olduğunu görüyoruz. Temeli öğrendikten sonra kendinizi geliştirmek sizin elinizde.
Her geçen gün daha da tanınan hale gelen ve geleceğin mesleği olarak kabul edilen veri bilimci nedir, ne iş yapar, nasıl olunur gibi merak edilen soruları yanıtlayarak meslek hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Husus hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
