Sert kabukları altında yatan suçsuz ve savunmasız görüntüleriyle kaplumbağalar, bazılarımız için belkide en şirin deniz canlısı olabilir. Hayli yavaş olduğunu bildiğimiz kaplumbağaların aslında bilmediğiniz birçok özelliği var.
Kendilerine ilişkin özel diyetinden tutun, kimi tiplerin dinazorları bile gördüğü biliniyor. Kimi deniz kaplumbağalarının 100 milyon yıla aşkındır ömürlerini sürdürdüğü bile biliniyor. Hülasa kaplumbağalar hakkında bilmediğiniz birçok şey olabilir. Bu yazımızda kaplumbağalar hakkında bilinmeyen yahut az bilinen şeyleri derledik.
Kaplumbağalar hakkında bilinmeyen 11 şaşırtan gerçek
-
Kaplumbağalar ağlıyor
-
Kendilerine ilişkin çeşitli diyetleri var
-
Deniz kaplumbağaları en asosyal hayvanlardan biri
-
350 den fazla türleri
-
Uzun yaşarlar
-
Bin kilo bile olabilirler
-
Nefeslerini tutarlar
-
Sıcaklık kaplumbağanın cinsiyetini belirler
-
Kaplumbağalar yumurtlar
-
Kaplumbağalar ışığı çok severler
-
Tosbağalar ile kaplumbağalar tıpkı değil, tosbağa kaplumbağanın bir türüdür
Kaplumbağalar ağlıyor
Bir deniz kaplumbağasını su dışında gözlemleme fırsatınız olduysa, gözlerinden yaşlar aktığını farketmişsinizdir. Birçok hayvan üzere deniz kaplumbağası canı yandığı için yahut üzüldüğü için ağlamaz. Çoğunlukla bedenindeki fazla tuzu atmak için gözyaşlarını kullanıyorlar.
Kaplumbağaların gözyaşı bezleri gözlerinin art tarafında bulunuyor. Birebir vakitte bu gözyaşları sevimli dostlarımızın gözlerini kumlardan koruyuyor. Su da göremesekte gözyaşlarını karaya çıktığında fark edebiliriz.
Kendilerine ilişkin çeşitli diyetleri var
Kaplumbağalar yemek konusunda seçici diyebileceğimiz hayvan kümesine giriyor. Kaplumbağalar genele baktığımızda hepçil hayvanlar olarak biliniyor. Lakin birtakım cinslerin otobur olduğu da biliniyor.
Suda yaşayan hepçil kaplumbağalar, denizanası, kalamar, yumuşakçalar ve deniz otlarıyla besleniyorlar. Bunun yanı sıra karada yaşayan kaplumbağalar da yeşillik yüklü, otlardan besleniyorlar.
Deniz kaplumbağaları en asosyal hayvanlardan biri
Kaplumbağalar toplumsal hayatı pek de umursamazlar. Su dışında doğan yavrular suya ulaştıklarında genelde çiftleşene kadar yalnız kalmayı tercih ediyorlar.
Kaplumbağaların annelik besleme içgüdüleri bile neredeyse yoktur. Anne kaplumbağa yuvayı kamufle edip yavrularını müdafaaya ihtimam gösterse de, bunun dışında annelik namına birşey yaptığı söylenemez. Hatta yuvayı yaptıktan sonra geri dönüp yavrular uygun mi diye bakmazlar bile.
350’den fazla tipleri var
Hepsi görünüşte çok emsal olduğundan tek bir çeşit altında olduğu düşünülse de aslında kaplumbağalar birbirinden eşsiz 350’den fazla farklı tipe sahip.
Örnek vermek gerekirse; şahin gagalı, deri sırtlı, düz sırtlı, kırmızı kulaklı ve Afrika yan boyunlu kaplumbağalar olarak birkaç örnek verebiliriz. Genelde kaplumbağalar ortası tipleri belirleyen şey fizikî özellikleri oluyor.
Bin kiloya bile çıkabilirler
Kaplumbağaların uzunluğu 150 santim ile 2.30 metre ortası üzere devasa boyutlarda olabiliyor. Birebir zamanda 30 kilodan 800-900 kiloya da çıkabiliyorlar. Deri sırtlı deniz kaplumbağaları yaşan en büyük kaplumbağa çeşidi olarak biliniyor ve neredeyse 1000 kilo civarlarında olabiliyorlar ki bu boyut bir kaplumbağa için hayli korkutucu.
Yaşamış en büyük kaplumbağa 100 milyon yıl evvel yaşamış, 21 ft. yani tam tamına 6 buçuk metre boyutunda ölçülmüştür. Archelon denilen bu kaplumbağaların soyunun çok uzun vakit evvel tükendiği biliniyor.
Nefeslerini tutarlar
Kaplumbağalar aslında sandığımız üzere solunmazlar ve solungaçları da yok. Bu canlılar 7-8 hatta daha uzun bir müddet nefes tutma kabiliyetine sahipler ve bu onları epey eşsiz kılıyor. Suyun altında neredeyse her işini görebiliyorlar. Uyuyorlar, besleniyorlar, geziyorlar kısaca su altında bir balıktan farkı yok, doğal solungaçları olmaması dışında.
İnanılmaz nefes tutma kabiliyetlerine karşın kaplumbağalar boğulabiliyor. Aslında bu kaplumbağalar için yaygın bir durum. Boğulmalar çoklukla kaplumbağaların bir oltaya takılması yahut hava almak için üst çıkamamalarından kaynaklanıyor. Bir oltaya takıldıklarında gerilimden daha fazla oksijen tüketme durumları da olabiliyor.
Sıcaklık kaplumbağanın cinsiyetini belirler
Çok enteresan gelse de kaplumbağaların cinsiyeti sıcaklıkla doğrudan bağlantılı, Erkek bir yavru için yuva sıcaklığının düşük dişi için ise sıcak olması gerekiyor ve sıcaklık dalgalanmalarında yavruların cinsiyeti karışık olabiliyor.
Küresel ısınma kaplumbağaların cinsiyetini büyük oranda etkiliyor son vakitlerde erkek kaplumbağa yavrusu sayısının epeyce düştüğü biliniyor. Bu da aslında kaplumbağaların soylarının pekte inançta olmadığına işaret olabiliyor.
Kaplumbağalar kuluçkaya yatarlar
Evet, kaplumbağalar yumurtluyor. Yavrularıyla ortalarında bir anne yavru bağı olmasa da anne kaplumbağalar yavru yumurtalarının inançta olmasına ehemmiyet veriyor ve kuluçkaya yatıyor. Dişi deniz kaplumbağaları denizde çiftleşip yumurtlamak için karaya çıkarlar ve yavrular için sıcak inançlı bir yuva kurarlar.
Kara kaplumbağaları da bildiğimiz üzere karada çiftleşirler. Evet çiftleşirken garip sesler çıkardıkları gerçek ancak onun dışında yaralı yahut hasta olmadığı sürece kaplumbağalar sessiz canlılar olarak biliniyor.
Kaplumbağalar ışığı çok severler
Kaplumbağalar da tıpkı sineklerin olduğu üzere fotatik canlılar olarak biliniyor. Sürekli denizde ışığa hakikat yüzerler ve geceleri onlara eşlik eden ışık denize yansıyan ay ışığı olarak biliniyor. Karadan denize yürümek içinde ay ışıklarını birer rehber olarak kullanıyorlar.
Fakat bu özellikleri yeniden biz beşerler yüzünden onlar için çok ölümcül sonuç doğurabiliyor. Yapay ışıklar yüzünden kaplumbağaların akılları karışabiliyor ve yollarından sapabiliyorlar. Bu yüzden birçok sefer deniz kaplumbağaları, denizden kilometrelerce uzağa gidebiliyorlar.
Tosbağalar ile kaplumbağalar birebir değil, tosbağa kaplumbağanın bir türüdür
Birebir sanılsalar da tosbağa aslında deniz kaplumbağasının karada yaşayan çeşidi olarak biliniyor. Ortalarında ki büyük ise kara kaplumbağalarının bedenleri çoğunlukla sert, kuru ve kara kaidelerinde hayatta kalacak formda evriliyor.
Deniz kaplumbağalarının da suda süratli hareket edip uzun müddet kalmasına yarayacak bir yapıda olduğu biliniyor, nefes kapasiteleri de değişiyor doğal ki.
Kaplumbağalar birçok şarta ayak uydurabilen güçlü, şirin canlılar olsa da hayatları birçok bahisten ötürü tehlike altında. Bu tehlikelere kaçakçılık, ticaret doğal ömür alanlarının işgal edilmesi üzere birçok örnek verilebilir.
