HPV’nin ortaya çıkış şartlarında cinsellik üzere bir hususun tesirli olması bayanların ahlaki bir yargılamayla baş başa kalmasına neden oluyor. Aşıyla büyük ölçüde tedavisi sağlanan bu hastalığın bayanların üzerinde bıraktığı ruhsal ve toplumsal yük maalesef göz arkası ediliyor.
Bu hastalığın bayanlar üzerinde bıraktığı bir öbür yük ise aşının her ülkede ücretsiz olmaması, dolayısıyla aşıya ulaşma sorunu. Bu durum, bayanların ‘HPV gibi’ tedavi edilmediği surece rahim ağzı kanserine yol açabilen bir hastalıkla bir arada yaşamalarına neden olabiliyor.
Ancak HPV yalnızca bayanlara zorluk çıkarmıyor. Bu hastalıkla erkeklerin de başı kaygıda… HPV, insan sıhhati için tehdit edici lakin erken fark edildiğinde aşı ile çarçabuk önlenebilir bir hastalık.
HPV’nin tespiti her vakit kolay olmayabilir.
HPV, genital bölgede siğillerin oluşmasına neden olur. Fakat her HPV tipi genital bölgede siğillere neden olacak diye bir şey yok. Bazen HPV’ye enfekte olup bedeninde siğil görülmeyen şahısların de olduğu tespit edilmiştir.
HPV’nin her tipi yüksek riskli değildir, HPV’nin düşük riskli olan tipleri 6, 11, 40, 42, 44, 54, 61, 70, 72 ve 81’dir. HPV’nin yüksek riskli tipleri 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68’dir. HPV’nin ciddiyeti göz önüne alındığında hekim denetimlerini nizamlı tutmakta yarar olduğu görülüyor. Lakin iş her vakit hekim denetimleri yahut siğilleri ortadan kaldıran tedavilerle bitmiş sayılmıyor.
HPV yalnızca bayan sıhhati için tehlikeli değil, erkek sıhhati için de tehlikeli.
HPV, hem erkeklere hem de bayanlara enfekte olabilen bir virüs. Prezervatif, HPV için tam koruma sağlamaz. Zira prezervatifler genital bölgenin tamamı için esirgeyici değildir. HPV’nin bulaş kaynağını tespit etmek hiç kolay olmayabilir.
Cinselliğin yaşandığı birinci andan itibaren bu virüse maruz kalma riski ortaya çıkmaktadır. Tek eşlilik bu virüsten korunmak için tavsiye edilen bir durum olsa da partneriniz bu virüse enfekteyse tek eşli yahut çok eşli olmanızın virüsün bedenine girmesi için engelleyici olmadığını bilmelisiniz.
HPV’nin yüksek riskli tipleri vajinal kanserlere, anal kanserlere, vulva kanserlerine, penis kanserlerine ve orofaringeal kanserlere (bademcik, gırtlak bölgesi) neden olabilir. Görüldüğü üzere HPV, penis kanserine neden olması nedeniyle erkek sıhhati için de hayli tehdit edici. HPV’den korunmak için aşı tedavisinin bu nedenle yalnızca bayanlara önerilmediğini söylemek mümkün.
HPV aşısı olunca HPV’den kurtulacak mıyız?
HPV aşısı, HPV’nin yarattığı enfeksiyonlara karşı önleyicidir. Bilhassa aşının HPV’nin yol açtığı rahim ağzı kanserine karşı adeta bir savaşçı olduğunu söyleyebiliriz. HPV aşısı yaptırmak için HPV virüsüne enfekte olmayı beklemek yanlışsız değildir.
HPV için geliştirilmiş üç tip aşı vardır. Bunlar; Gardasil, Gardasil-9 ve Cervarix’tir. Gardasil, HPV’nin 6, 11, 16, 18 tipleri için muhafaza sağlar. Gardasil 9 (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) tipleri için tesirlidir. Cervarix ise HPV’nni 16 ve 18 tiplerine karşı etkileyicidir. 14 yaşından evvel bu aşılar için 2 doz vurulmak kâfi oluyor. HPV aşıları 14 yaşından büyükler için 3 dozdan oluşmakta ve 6 ay boyunca her biri 2 aylık periyodlarla vurulmaktadır.
Aşının, virüs bedene girmeden evvel daha tesirli olduğu söyleniyor. Lakin HPV’nin bir tipine enfekte olan birisi yeniden de HPV aşısı olduğunda HPV’nin başka tiplerinden korunabilmektedir. HPV’nin yol açtığı kanserler için cerrahi tedavi, radyoterapi yahut kemoterapi olmak gerekebilir.
Dünya Sıhhat Örgütü ve Avustralya Kanser Kurulu, insanların HPV aşısını yaptırması gerektiğini söylüyor. Hatta 2020’de Dünya Sıhhat Örgütü, rahim ağzı kanseriyle global gayret misyonu güderek aşıyı kanseri ortadan kaldırabilecek bir strateji üzere halka tanıtmıştı.
HPV aşısı, bedenin bağışıklık sistemini güçlendirerek bedenin HPV’den kendini muhafazası için antikor üretmesini sağlıyor. Pekala bu aşı HPV üzere değerli sıhhat riskleri yaratan bir hastalıktan bu kadar koruyucuyken ve Dünya Sıhhat Örgütü bu aşıyı herkesin yaptırması gerektiğini söylüyorken HPV neden günümüz için hala önlenmiş bir sıhhat sorunu değil? Bunun nedeni aşının her ülkede ücretsiz olmaması, bu nedenle de herkes için aşının ulaşılabilir olmaması.
Maalesef HPV aşısı her ülkenin ulusal aşı programına dahil değil.
HPV aşısına 2006 yılında ruhsal verilmiş, birtakım ülkeler bayanlar için bu aşıyı zarurî bağışıklama programına dahil etmiştir. HPV aşısını okullarda aşılama programına dahil eden birinci ülke Avustralya’dır. Avustralya, rahim ağzı kanserini sıfıra indirmek isteyen bir ülke olarak aşı konusunda öne çıkıyor.
Avustralya’dan sonra HPV aşısını aşılama programlarına dahil eden ülkeler sırasıyla; Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika ve Danimarka’dır. 2016 prestijiyle 70 ülkede HPV aşısı ulusal aşılama programına dahil edildi. STK’ların bu mevzudaki takviyesi ve bilimsel gelişmeler sayesinde az gelişmiş ve orta gelirli birkaç ülkede HPV aşısının ulaşılabilir hale geldiği de biliniyor.
Türkiye’de ise HPV aşısı ulusal aşılama programına dahil değil. Sıhhat Bakanlığı, Türkiye’de HPV’nin iki çeşit aşısına ruhsat vermiş, bunlar Gardasil ve Cervarix’tir. Türkiye’de HPV aşıları sigorta kapsamında olmadığı için 3 doz için aşı fiyatı 2.085 TL’dir.
HPV aşısının her ülkede ulusal aşılama programına dahil olmaması aşıya ulaşılabilirliği olumsuz tarafta etkilemektedir. Ayrıyeten HPV aşısının algılanma biçimi, bilhassa bayanların aşı olması önünde engeller oluşturuyor.
HPV aşısının maliyeti, bayanların cinsel tecrübeleri ve HPV’nin toplumsal hayatta ahlaki bir sorun olarak görülmesi aşıdan kaçınmaya neden oluyor.
HPV, cinsel yolla bulaşan bir hastalık olduğu için toplumsal açıdan ahlaki kabullerle damgalanıyor. HPV’nin en fazla neden olduğu hastalığın rahim ağzı kanseri olması nedeniyle bayanları daha yüksek riskli bir kümeye soktuğunu söylemek mümkün.
Toplumsal açıdan HPV’den korunmanın bireysel olarak sorumluluk almak sayesinde olabileceği düşünülüyor. Bu durumda ataerkil toplumsal yapı içerisinde bayanların, bu hastalığa yakalandıkları için suçlandıkları görülüyor.
Özellikle HPV aşısının maliyeti, evlilik yapmayı planlama, bayan hastalıkları geçirme sıklıkları, HPV ile ilgili yetersiz bilgi sahibi olma, HPV aşılarını sağlam bulmama üzere etkenler de kadınların HPV aşısına ulaşması istikametinde oluşan manilerden birkaçı.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5
